[اگر یک ورزشکار حرفهای یا صرفا علاقمند به تناسب اندام باشید، احتمالا بارها فکر کردهاید چه خوب میشد اگر کارایی ورزشی یا مثلا سرعت دستیابی به اهداف تناسب اندامتان بیشتر میشد. اینطور نیست؟
خب. شما تنها نیستید. افراد زیادی مثل شما برایشان سوال است که آیا مکملهای ورزشی، آنطور که ادعا میکنند، واقعا میتوانند تاثیر قابل توجه و سریعی بر کارایی ورزشی یا یا دستیابی به تناسب اندام داشته باشند یا خیر؟ آیا مکملهای ورزشی جواب میدهند یا همهاش کلکهای تبلیغاتی است؟ آیا استفاده از آنها بی خطر است؟
همچنین بخوانید: راهنمای خرید مکمل بدنسازی
فواید مکملهای ورزشی:
- افزایش کارایی و استقامت
- بهبود روند عضله سازی
- بهبود فرایند چربی سوزی
- بهبود ریکاوری پس از تمرین
- تامین کمبودهای غذایی
- پیشگیری از بیماریها
- و غیره…
مکمل های ورزشی چه هستند؟
آنها را با داروهای نیروزا و استروئیدی اشتباه نگیرید!
مکملهای ورزشی (Sports Supplements) که اصطلاحا به آن مکملهای بدنسازی هم میگویند، محصولاتی هستند که کارایی ورزشی شما را بهبود میبخشند. محصولاتی همچون ویتامینها، مواد معدنی، اسیدهای چرب، آمینو اسیدها، ترکیبات گیاهی و… این محصولات، عموما در داروخانهها، و بدون نیاز به نسخه پزشک قابل خریداری هستند، و در زیرشاخه مکملهای غذایی (Dietary Supplements) قرار میگیرند. مکملهای غذایی هم، جزو محصولاتی هستند که برای فروششان نیازی به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA Approval) ندارند.
آیا من به مکملهای ورزشی نیاز دارم؟
نیازمندی بدن شما به مواد مغذی تعیین کننده است…
همانطور که از اسم مکملهای ورزشی مشخص است، این محصولات «مکمل» هستند. بنابراین، عدم وجودشان، در رسیدن شما به اهداف سلامتی، ورزشی، و تناسب اندامتان، خللی ایجاد نخواهد کرد. شما تنها زمانی به مکملهای ورزشی/غذایی نیازمند میشوید، که کمبود مواد غذایی یا بیماری خاصی داشته باشید. بحث «نیازمندی» را که کنار بگذاریم، وجود مکملهای ورزشی، در کنار یک برنامه ورزشی و رژیم غذایی صحیح، واقعا شما را به سمت هدفتان پیش میرانند.
از طرفی لازم است بدانید که بدن ورزشکاران، نسبت به بدن افراد عادی، به مواد غذایی بیشتری نیاز دارد! مثلا بدنسازان، برای اینکه با موفقیت عضله سازی کنند، به حدود ۱.۴ تا ۱.۸ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدنشان، پروتئین نیاز دارند! بنابراین اگر ۸۰ کیلوگرم وزن داشته باشید، به مصرف حداقل ۱۱۲ گرم پروتئین در روز نیاز دارید. این در حالی است که نصف یک سینه مرغ، تنها حدود ۲۷ گرم پروتئین دارد. ورزشکاران استقامتی که درگیر تمرینات شدید هستند، حتی از آنهایی که قصد عضله سازی دارند نیز بیشتر به پروتئین نیازمندند! این دسته از ورزشکاران باید بین ۱.۴ تا ۲ گرم پروتئین در روز مصرف نمایند.
پس آنچه نیاز شما به مکملهای غذایی را تعیین میکند، هدف شما، نیازمندیهای غذایی، و سطح تمرینات شماست.
آیا مکملهای ورزشی فقط برای بدنسازان مناسب است؟
مکملهای ورزشی، برای تامین نیاز تمام ورزشکارها تولید میشوند…
دیدگاه عموم این است که مکملهای ورزشی صرفا توسط بدنسازان استفاده میشوند. اما این دیدگاه صحیح نیست! مکملهای ورزشی/غذایی، برای تمام ورزشکاران در هر رشتهای مفید بوده و آنها را برای دستیابی به اهدافشان همراهی میکند. تقریبا تمام ورزشکاران حرفهای، از فوتبالیستها گرفته تا کراسفیترها، در کنار رژیم غذایی و برنامه تمرینیشان، از قدرت مکملهای ورزشی بهره میبرند.
بعنوان مثال، مولتی ویتامینها برای تامین ریز مغذیها، روغن ماهی برای افزایش چربی سوزی و کاهش کورتیزول، کراتین برای افزایش عملکرد تمرینی، پروتئین بعنوان غذای عضلات، و تقویت کنندههای مفاصل، جزو مکملهای محبوب بین ورزشکاران مختلف است.
آیا مکملهای ورزشی واقعا جواب میدهند؟
چیزهایی که از این و آن شنیدهاید را فراموش کنید.
تحقیقاتی که در سالهای اخیر انجام شدهاند ثابت کردهاند که برخی از مکملها میتوانند کارایی شما را افزایش دهند، و یا مواد غذایی مورد نیازتان را تامین کنند، مخصوصات زمانی که از رژیم غذاییتان مواد غذایی کافی دریافت نمیکنید، یا اینکه سخت تمرین میکنید. بهرحال، شما هیچگاه نباید وعدههای غذاییتان را با مکملهای غذایی جایگزین کنید. آنها مکمل اند! امروزه تمام ورزشکاران حرفهای، برای تامین نیازهای تمرینیشان بدون شک و تردید از مکملهای ورزشی بهره میبرند.
آیا مکملهای ورزشی، دارو هستند؟
داروهای نیروزا، دستهای متفاوت ازمکملها هستند.
درست است که برخی از داروهایی که خرید آنها نیازمند کسب اجازه از پزشک است، همچون استروئیدهای آنابولیک نیز برای افزایش کارایی ورزشی مورد استفاده قرار میگیرند، اما، از یاد نبرید که این دسته از داروها، تحت عنوان مکملهای ورزشی قرار ندارند! حتی اگر این داروها دارای تایید سازمان غذا و داروی آمریکا بوده و از روش قانونی خریداری شده باشند، استفاده از آنها به منظوری به غیر از آنچه برای آن تولید شدهاند، فرد ورزشکار را در معرض خطرات و عوارض جانبی جدی قرار میدهد.
در ویدیوی زیر، فرایند تولید مکملهای ورزشی در کارخانه Aminolabs را مشاهده خواهید کرد.
آیا استفاده از مکملهای ورزشی بی خطر است؟
استفاده نابجا در هر موردی خطر آفرین است، مکملهای ورزشی هم مستثنی نیستند.
اغلب مکملهای ورزشی/غذایی حاوی مواد تشکیل دهنده فعالی هستند که میتوانند همراه با عوارض جانبی باشند. با توجه به سطح مقاومت بدن شما و همچنین نوع مکملی که مصرف میکنید، ممکن است عوارض متفاوتی را تجربه کنید، از تعریق بیش از اندازه و افزایش حرارت بدن گرفته، تا دل پیچه و یا اسهال.
بنابراین هنگام استفاده از مکملها، باید حواستان به عوارض جانبی غیر منتظره باشد، مخصوصا در مورد مکملهایی که اولین بار است از آنها استفاده میکنید. این عوارض جانبی، معمولا خطر آفرین نیستند، اما زمانی که بجای مصرف داروهای تجویز شده، مکمل مصرف کنید، یا زمانی که مکملهای متعددی را همزمان باهم مصرف کنید، میتوانند خطر آفرین شوند.
تقریبا مصرف بیش از اندازهی هر نوع مکملی، حتی ویتامینها، میتواند عوارضی بهمراه داشته باشد. مثلا، مصرف بیش از اندازه ویتامین A میتواند باعث ایجاد سردرد، آسیب کبدی، یا کاهش قدرت استخوانها گردد. بنابراین، همیشه به دستورالعملهای درج شده روی بسته بندی مکملتان دقت کنید و از دوز مجاز فراتر نروید. مادران باردار و یا شیرده و همچنین کودکان نیز، باید در مورد مصرف مکملهای ورزشی/غذایی تامل کنند.
چه مکملی و به چه شکلی باید استفاده کنم؟
به هدف، و به نیاز تمرینیتان نگاه کنید، بعد تصمیم بگیرید.
در سادهترین حالت، اگر در رژیم غذایی شما کمبود مواد غذایی خاصی مشاهده شود، میتوانید آن ماده غذایی را از طریق مکملهای ورزشی/غذایی تامین نمایید. گاهی اوقات هم با توجه به دستور پزشک، و وجود یک بیماری خاص، مصرف مکملهای خاصی پیشنهاد میشود.
در مورد افراد ورزشکار، این سوال معمولا با توجه به نیازها و اهداف ورزشکار پاسخ داده میشود. بعنوان مثال، آیا تصمیم دارید عضله سازی کنید؟ آیا میخواهید در طول تمرین سطح انرژی بالایی داشته باشید؟ در حال کاهش وزن و چربی سوزی هستید؟ یا صرفا به دنبال ارتقای سطح استقامتتان هستید؟
مکملهای محبوب بین ورزشکاران:
- پروتئین (افزایش عملکرد، عضله سازی)
- آمینو اسیدها (افزایش سنتز پروتئین، عضله سازی)
- گلوتامین (ریکاوری پس از تمرین)
- کراتین (افزایش عملکرد ورزشی)
- HMB (کاهش تجزیه عضلات)
- نیتریک اکسید، آرژنین (افزایش انرژی و پمپاژ خون)
- تریبولوس، ZMA (افزایش طبیعی تستوسترون)
- ال کارنیتین، کافئین و CLA (افزایش سوخت و ساز)
- و غیره…