یکی از سوالات متداولی که اکثر ورزشکاران، مخصوصا بدنسازها برایشان مطرح است، تاثیر رابطه‌ی جنسی بر روی عضلات بدن، و ورزش است. با توجه به اهمیت این موضوع، سعی کرده‌ام تا با زبان ساده، در این مقاله خوانندگان عزیز را در این مورد آگاه سازم.
در این مطلب، نتیجه‌ی تحقیقات و مقالات روز دانشگاه‌های دنیا، بهمراه تجربیات و دانش شخصی من، مهرشاد حاجی خانی را می‌خوانید، که برای شما گردآوری شده است. پیش از اینکه بحث را آغاز کنم، شما را با برخی از اصطلاحات و هورمون‌هایی که از آنها یاد می‌شود آشنا خواهم کرد:
تستوسترون (testosterone)
تستوسترون، از هورمون‌های استروئیدی مهم موجود در بدن انسان است که اثرات آنابولیک (سازنده، و رشد دهنده) دارد. بدن هر مرد زیر ۳۰ سال، به طور متوسط، ۲۰ برابر بدن یک زن، تستوسترون تولید می‌کند. ساختمان اصلی تشکیل دهنده‌ی تستوسترون نیز، کلسترول است.
دوپامین (dopamine)
دوپامین هورمونی در مغز است که با توجه به کم و زیاد شدنش، باعث افزایش یا کاهش انرژی، شادی، و بی حوصلگی در انسان می‌شود.
اکسی‌توسین (oxytocin)
اکسی‌توسین نیز هورمونی در بدن است در بوجود آوردن حس آرامش، عشق، اعتماد بنفس، و … کاربرد دارد. یکی از مهم‌ترین هورمون‌هایی که در رفتار جامعه بسیار تاثیر گذار است و کمتر از آن یاد می‌شود.
هورمون لوتئینه کننده (LH)
هورمون لوتئینه کننده هورمونی است که از بخش قدامی غده‌ی هیپوفیز آزاد می‌شود. این هورمون از دو جزء گلیکوپروتئینی ساخته شده‌است.
کورتیزول (cortisol)
کورتیزول، توسط غده‌ی هیپوفیز، و در پاسخ به انواع استرس‌ها تولید می‌شود، و یکی از مضرترین هورمون‌ها برای ساخت عضله و نگهداری از آن محسوب می‌گردد.
مقدمه
پس از اتمام رابطه و ارضای جنسی، سطح تستوسترون بدن شما، برای مدتی دچار افت شدیدی می‌شود. همچنین، بدلیل پدیدار شدن هورمون لوتئینه کننده (LH)، دوپامین نیز کاهش می‌یابد. و بعد از حدود ۲۰ دقیقه، کورتیزول افزایش پیدا می‌کند. البته جای نگرانی نیست، چرا که هورمون اکسی‌توسین، تولیدش شروع می‌شود، و پس از تقریبا ۴ ساعت همه چیز به حالت نرمال خود باز می‌گردد.
در طی این فرایند، پس از اینکه مهم‌ترین عامل رشد عضله، یعنی تستوسترون به پایین‌ترین سطح خود می‌رسد، LH توسط غده هیپوتالاموس یا زیرنهنج تولید شده، یا اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم، غده‌ی هیپوفیز دستور ترشح تستوسترون را به بیضه‌ها ارسال خواهد کرد.
تسریع فرایند تولید تستوسترون
برای تسریع فرایند تولید تستوسترون پس از ارضای جنسی، راههای طبیعی متعددی وجود دارد. بهترین توصیه، خواب و استراحت عمیق و کافی پس از رابطه است، چرا که به تولید هورمون رشد (GH) و ایجاد تعادل در سطح تستوسترون کمک بسزایی می‌کند. بعلاوه، خواب به کاهش کورتیزول تولید شده نیز کمک می‌کند.
همچنین می‌توانید از قرص زینک (روی) هم استفاده کنید. زینک نیز در افزایش میزان تستوسترون نقش واضحی دارد. در ساعات پس از رابطه‌ی جنسی خود، از مصرف مواد قندی و کربوهیدراتی دوری کنید، چرا که باعث کاهش سرعت یا میزان تولید تستوسترون می‌شود.
به خاطر داشته باشید که کیفیت تغذیه‌ی شما نیز در سرعت این فرایند نقش مهمی دارد. شما می‌توانید با انتخاب مواد غذایی همچون پیاز، فلفل، دارچین، و… نیز به بالا بردن سطح تستوسترون خودتان کمک کنید.
یکی دیگر از راههای افزایش تستوسترون، انجام ورزش‌های قدرتی و شدید است. بعنوان مثال، اگر تمرین اسکات را صحیح و اصولی انجام دهید، قطعا تستوسترون بسیار زیادی ترشح خواهد شد. حتی در مواردی گزارش شده که صدای ورزشکار برای دقایقی پس از اجرای تمرین اسکات، کلفت می‌شود!
چه زمانی سطح تستوسترون طبیعی خواهد شد؟
همانطور که مشخص است، رابطه‌ی جنسی یک نیاز طبیعی است، و مانند تمام نیازهای دیگر، در صورتی که نادیده گرفته شود، منجر به عوارض دیگری خواهد شد. پس فراموش کردن رابطه‌ی جنسی، باور اشتباهی است.
طبق مطالعاتی که در کشورهای غربی صورت پذیرفته است، مشخص شده افرادی که ۱ ماه رابطه‌ی جنسی نداشته‌اند، نسبت به ورزشکاران دیگر، بازدهی بدنی کمتر، و همچنین روحیه‌ی شکننده‌تری داشته‌اند.
تقریبا یک هفته پس از ارضای جنسی، سطح تستوسترون شما، بصورت خودکار به بالاترین حد خود خواهد رسید، و در صورتی که مجددا رابطه‌ی جنسی نداشته باشید، غده‌ی هیپوفیز دستور به توقف تولید تستوسترون می‌دهد.
چه زمانی پس از رابطه‌ی جنسی ورزش کنیم؟
توصیه می‌کنم که حداقل ۲۴ ساعت بعد از رابطه را برای ریکاوری در نظر بگیرید، و از اجرای تمرینات سنگین خودداری کنید. همچنین استراحت کافی و تغذیه‌ی مناسب داشته باشید، تا هم از نظر بدنی، و هم از نظر ذهنی آمادگی اجرای جلسه‌ی تمرینی بعدی خود را کسب کنید.
ورزشکارانی که استروئید استفاده می‌کنند چطور؟
بهتر است ابتدا دیدگاهم را نسبت به این موضوع روشن نمایم. من در مورد خوب یا بد بودن استفاده از استروئیدها، پپتایدها، و… هیچگونه قضاوتی ندارم، چرا که معتقدم هر شخصی مسئول زندگی خودش است، و اختیار دارد هر تصمیمی بگیرد. از طرفی هر ورزشکار، با توجه به نیازهای بدنی و اهداف خاصش، ممکن است به استفاده از هر نوع مکمل یا دارویی نیازمند باشد. استفاده از داروها، چیزی است که من صرفا برای خودم ممنوع کرده‌ام و به ورزشکاران دیگر نیز توصیه نمی‌کنم.
ورزشکارانی که استروئید استفاده می‌کنند، و عموما هم جزو حرفه‌ای‌های بدنسازی قلمداد می‌شوند، پس از انجام تزریق، با واکنش سریع بدن روبرو خواهند شد. به زبان ساده‌تر، بعنوان مثال پس از تزریق تستوسترون، پروپیونات بیضه به مغز پیام می‌فرستد که ظرفیت تستوسترون تکمیل است، و هیپوفیز دستور توقف ادامه‌ی ترشح را صادر می‌کند.
استفاده بیش از حد هومورن‌های خارجی، باعث تبدیل به استروژن خواهد شد، که مشکلات خاص خود را به دنبال دارد. مانند به اصطلاح آب افتادن زیر پوست، ژنیکوماستی (سینه‌ی مردانه)، کاهش میل جنسی، و عوارض جانبی دیگر نظیر ریزش موها یا کلفت شدن صدا، یا رویش موهای زائد.
هرچند حرفه‌ای‌ها از داروهایی که مانع ترشح استروژن، یا تبدیل تستوسترون به استروژن می‌شود، مانند تاموکسیفن، پروویرون، و حتی گاها لتروزول نیز استفاده می‌کنند. بعنوان مثال، آنزیم آروماتاز که در بدن موجود است، به تستوسترون‌ها چسبیده و باعث تبدیل آنها به استروژن می‌شود. اما پروویرون، با چسبیدن به این آنزیم، راه چسبیدن تستوسترون‌ها را مسدود می‌کند، و در نتیجه باعث کاهش تولید استروژن خواهد شد.
طول عمر هر استروئید یا پپتاید، متفاوت است. بنابراین بهتر است قبل از مصرف هر دارویی، از جزئیات آن آگاه باشیم، و بدانیم که چه مدت و با چه دوزی می‌توان از آن استفاده کرد. و بعد از آن باید چه کنیم تا ریتم تولید هورمون‌ها و سطح آنها در بدن به حالت اول بازگردد. در نتیجه از مصرف بی رویه و نابخردانه‌ی چنین داروهایی جلوگیری خواهد شد.
شخصا پیشنهاد می‌کنم هر دارویی که به شما پیشنهاد می‌شود، از پذیرش سریع آن امتناع کرده، و حتما با جستجوی دقیق در رابطه با آن دارو در اینترنت، و آگاهی از تمام جوانب، و مخصوصا عوارض جانبی‌اش، از خود بپرسید که آیا برای رسیدن به هدفتان، نسبت ریسک به پاداش انتخاب این راه برایتان چقدر است. آیا ارزشش را دارد؟
ورزشکارانی که از استروئیدها استفاده می‌کنند، پس از هر بار رابطه‌ی جنسی، دوره‌ی ریکاوری سخت‌تری را پشت سر می‌گذارند. در این گروه از ورزشکارها، بازگشت تستوسترون به حالت طبیعی، در زمان کم، تقریبا ناممکن است. بهمین دلیل برای ریکاوری کمبودها، آسیب بیشتری به عضلات وارد خواهد شد.
امیدوارم تمام خوانندگان عزیز، در کنار خواستن اندامی زیبا، سلامتی خود را نادیده نگیرند.
