یکی از انواع آکنه کم‌تر شناخته شده و مقاوم به درمان و شایع در دوران بزرگسانی آکنه قارچی است. آکنه قارچی از نظر ظاهری تفاوتی با آکنه معمولی ندارد. این نوع آکنه اغلب به اشتباه آکنه ولگاریس تشخیص داده می‌شود که منجر به تجویز طولانی مدت آنتی‌بیوتیک می‌شود.

در این مقاله قصد داریم روش های تشخیص و درمان آکنه قارچی ( جوش قارچی ) را بررسی کنیم.

عکس جوش های قارچی

تفاوت آکنه قارچی و آکنه معمولی

آکنه قارچی یا جوش قارچی نوعی آکنه و التهاب در فولیکول های مو است که توسط نوعی قارچ ایجاد می‌شود که اغلب به شکل جوش‌های زیر پوستی و خوشه‌ای و نزدیک به هم دیده می‌شود. آکنه قارچی اغلب با خارش همراه‌ است و بیشتر در قسمت‌هایی که غدد سباسه فعال‌تر است(پوست چرب‌تر است) مانند منطقه t صورت به خصوص پیشانی، شانه، سینه و پشت به وجود می‌آید.

علایم آکنه قارچی 

مهم‌ترین علامت آکنه قارچی جوش‌های زیرپوستی و خوشه‌ای در ناحیه پیشانی و چانه است که گاه با خارش همراه بوده و در فصول گرم سال تشدید می‌شود. جوش‌های قارچی اغلب هم‌اندازه بوده و به صورت نزدیک به هم ظاهر می‌شوند.

ادامه آکنه تا سنین بزرگسالی به خصوص زمانی که جوش ها پاسخ مناسبی به درمان نمی‌دهد، از مهم‌ترین علایمی است که احتمال آکنه قارچی را مطرح می‌کند.

علامت دیگر که می‌تواند نشان دهنده قارچی بودن ضایعات باشد بیرون ریختن جوش ها با استفاده از هر محصول مراقبتی پوست، شامل کرم ها، تونرها، مرطوب کننده‌ها و ضدآفتاب‌هاست.

علت آکنه قارچی 

قارچ مالاسزیا که عامل ایجاد کننده آکنه قارچی است تقریبا روی پوست 92٪ از افراد زندگی می‌کند. اما برخی عوامل سبب می‌شود این قارچ در برخی سبب ایجاد آکنه کند و همان طور که گفتیم مهم ترین علت آکنه قارچی بر هم خوردن فلور میکروبی پوست است.

عوامل بسیاری سبب برهم خوردن فلور میکروبی پوست و رشد بیش از حد قارچ‌ها می‌شوند. مهم‌ترین عوامل ایجاد کننده آکنه قارچی عبارت‌اند از: بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی، استفاده بی ‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها که سبب از بین رفتن باکتری‌های مفید و برهم‌ خوردن فلور میکروبی طبیعی پوست می‌شود، آب و هوای گرم و شرجی و تعریق زیاد، ابتلا به سایر بیماری‌های قارچی مانند درماتیت سبوره و در نهایت پوست چرب و ترشح بیش از حد چربی پوست.

درمان آکنه قارچی 

داروهای ضد قارچ مانند کتوکناوزل که بهتر است به صورت شامپو کتوکناوزل برای شستشو استفاده شود، آزلائیک اسید، سالیسیلیک اسید، بنزوئیل پروکساید، اوره به دلیل خاصیت کراتولیک و روغن کاپریلیک اسید (MCT Oil) از موثرترن درمان‌های جوش قارچی هستند.

استفاده از چای سبز، استفاده از عسل روی پوست و استفاده از روغن درخت چای از درمان‌های خانگی جوش قارچی یا آکنه قارچی محسوب می‌شود.

داروهای ضدقارچ:‌

کتوکناوزل 

بزرگ‌ترین و مشهورترین ضدقارچ ها «آزول ها» شامل بیفونازول، ایترکونازول و کتوکونازول و… هستند و با اختلال در غشای سلولی قارچ، رشد آن‌ها را متوقف می‌کنند.

مطالعه‌ای نشان داده کتوکونازول در مقایسه با ضدقارچ های سلنیوم سولفاید ،زینک پریتیون، کلوتریمازول و بیفونازول قادر است در حداقل غلظت قارچ مالاسزیا را از بین ببرد.

پس اولین گام در درمان استفاده از یک شامپو کتوکونازول 1% یا 2% ، دو بار در هفته به مدت یک ماه یا طبق دستور پزشک است. پس از این که ضایعات کاملا از بین رفت می‌توانید به عنوان درمان نگهدارنده و جلوگیری از عود مجدد، هفته ای یک بار از این شامپو استفاده کنید. دقت داشته باشید که شامپو باید به مدت ۵ دقیقه روی پوست قرار بگیرد و سپس آبکشی شود (PMID: 18494909).

آزلائیک‌ اسید برای درمان آکنه قارچی

مهم ترین مزیت آزلائیک اسید در درمان آکنه قارچی خاصیت ضدمیکروبی آزلائیک اسید است. آزلاییک اسید علاوه بر خاصیت ضدقارچی باعث مهار رشد گونه propioni bacterium (باکتری مولد آکنه) نیز می شود.

عکس آکنه قارچی

آزلائیک اسید محتوای اسید چرب آزاد پوست را کاهش می‌دهد که در پوست افراد مبتلا به مالاسزیا مقدار آن بیش از حد معمول است.

اگر مطمئن نیستیم آکنه از نوع آکنه قارچی یا باکتریایی است بهترین درمان استفاده ترکیبات با خاصیت ضدمیکروبی است که هم روی آکنه قارچی و هم آکنه باکتریایی اثر درمانی دارد.

سالیسیلیک اسید BHA برای درمان آکنه قارچی 

از دیگر ترکیبات با خاصیت ضدمیکروبی می‌توان به سالیسیلیک اسید اشاره کرد. سالسیلیک اسید، یک لایه‌بردار با خواص ضدالتهابی، ضدقارچی و ضدباکتری است. یک هیدروکسی اسید محلول در چربی است که می تواند چربی به دام افتاده در منافذ را در خود حل کند و مانع بسته شدن منافذ شود. سالیسیلیک اسید بر‌خلاف آلفاهیدروکسی اسید پوست را نسبت به نور خورشید حساس نمی کند و به خوبی توسط پوست‌های حساس تحمل می‌شود.

بنزوئیل پروکساید برای درمان آکنه قارچی

استفاده از شوینده حاوی بنروئیل پروکساید یکی از موثرترین درمان های جوش قارچی، موهای زیرپوستی، انواع فولیکولیت و درماتیت سبوره است.

با توجه به این که بنزوئیل پروکساید جزو درمان‌های قوی و محرک است توصیه می‌شود برای درمان آکنه قارچی از بنروئیل پروکساید به صورت تماس کوتاه با پوست استفاده کنید. یعنی اگر از محلول‌ یا کرم بنزوئیل پروکساید استفاده می‌کنید پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه آن را از روی صورت بشویید یا از شوینده حاوی بنزوئیل پروکساید استفاده کنید.

گوگرد (سولفور) برای درمان آکنه قارچی 

گوگرد یک ماده کراتولیک است که موجب پوسته‌ریزی و جدا شدن قارچ ها از سطح پوست می‌شود. هم چنین گوگرد می تواند مستقیما رشد قارچ ها را مهار کند. این ترکیب یکی از قدیمی‌ترین درمان های جوش پوستی است، زیرا یونانیان در زمان باستان انواع بیماری‌های پوستی را با گوگرد درمان می‌کردند.

برای استفاده از گوگرد می‌توانید از پن‌ها یا شوینده‌های صورت حاوی گوگرد استفاده کنید.

عصاره چای سبز؛ درمان خانگی جوش قارچی 

استفاده از ۵ درصد عصاره چای سبز در وان حمام سه بار در هفته به مدت ۳۰ دقیقه می‌تواند در از بین بردن قارچ M. sympodialis موثر باشد (PMID: 22870055) ضمن این که این ترکیب دارای خاصیت ضدمیکروبی است و روی آکنه باکتریایی نیز موثر است و به دلیل خاصیت ضدالتهابی علایم اگزما را پس از ۴ هفته بهبود می‌بخشد.

استفاده موضعی از عسل روی ضایعات به دلیل خاصیت ضدباکتری و قارچی می تواند موثر باشد. مطالعات نشان داده استفاده موضعی از عسل در درمان شوره سر و درماتیت سبوره منجر به از بین رفتن گونه های قارچی مرتبط با این بیماری ها شده است. مطالعات درباره اثر عسل روی مالاسزیا کم‌تر انجام شده اما همان مطالعات اثر عسل را روی مالاسزیا فولیکولیت ثابت کرده است.

روغن درخت چای؛ درمان آکنه قارچی 

تعدادی از مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات انسانی نشان داده Melaleuca alternifolia یا روغن درخت چای دارای خواص ضدمیکروبی قوی در برابر مالاسزیا است. پس استفاده موضعی از روغن درخت چای در درمان آکنه قارچی موثر است.