آیا دویدن با پای برهنه مفید است؟

ما اغلب روزها، پیاده روی‌مان را با کفش انجام می‌دهیم. صبح که می‌شود، کفش‌های رسمی‌مان را به پا می‌کنیم تا به محل کار برویم، بعد از آن هم کفش‌های ورزشی‌مان را می‌پوشیم و به باشگاه می‌رویم. با این همه وقتی که در کنار کفش‌ها می‌گذرانیم، باعث شده نه تنها به ظاهرشان اهمیت بدهیم، بلکه راحتی‌شان هم برایمان مهم باشد.

در هیچ کجای دیگر نمی‌توانید این همه تلاش برای دستیابی به راحتی و در عین حال افزایش کارایی را، همچون کارخانه‌های تولید کفش‌های ورزشی بیابید. از زمان معرفی اولین کفش مدرن ورزشی در سال ۱۹۷۲، تولید کنندگان ورزشی، به میزان غیر قابل شمارشی هزینه کرده‌اند و زمان گذاشته‌اند، تا این طرح را پیشرفته‌تر کنند.

از اینرو عباراتی همچون سیستم زیرسازی، کنترل پیچ خوردگی مچ پا، پشتیبان تعادل، و اصلاح پرونیشن، در این صنعت رواج پیدا کرده‌اند، و ایده‌هایی همچون به کار بردن ریزپردازنده در قوس کفش، باعث شده‌اند تا خیلی‌ها از تعجب ابرو بالا بیندازند!

اما چیزی که جای تعجب بیشتری دارد، تقاضا برای زیرسازی، ساپورت، و رنگ و لعاب بیشتر است، که همین باعث شده تا کفش‌ها به سمتی بروند تا تمام چیزهای خوبشان به زیرسازی انبوه و کفه‌ی ضخیم خلاصه شود (چرا که تولیدکنندگان هم تمایل دارند همانی را تولید کنند که ما می‌خواهیم).

در حقیقت، کفش‌هایی که همزمان ثبات، راحتی، و ساپورت بیشتری فراهم می‌کنند، پا و مچ پایتان را هم قفل می‌کنند. آن‌ها باعث می‌شوند تا حرکت طبیعی پا محدود شود، و این باعث خواهد شد تا عضلات خاصی ضعیف بمانند. بنابراین، این کفش‌ها انرژی مورد نیاز برای تمرینات، و احتمال آسیب دیدگی را افزایش می‌دهند!

تحقیقات هم نشان داده‌اند که دویدن با کفش، باعث خواهند شد تا مکانیک دویدن دچار دگرگونی شود. چرا که هنگام دویدن، پاها بجای اینکه با وسط یا جلوی پا فرود بیایند، به احتمال بیشتر با پاشنه فرود خواهند آمد.

در حقیقت فرود آمدن بر روی پاشنه باعث پذیرش فشار، تا سه برابر وزن بدن در هر گام خواهد شد. این فشارها بر کل بدن وارد خواهند آمد، و باعث خواهند شد تا درد یا آسیب را در هر جایی حس کنید، از زنجیره‌ی حرکتی کل بدن گرفته، تا سیستم عضلانی، سیستم عصبی، و حتی سیستم استخوان بندی بدن.

استیو مکس‌ول، متخصص نیرو، معتقد است که: من فکر می‌کنم تولید کنندگان کفش‌ها هم احتمالاً به این موضوع رسیده‌اند که شاید با زیرسازی و کفه‌های پهن در مسیر اشتباهی قدم گذاشته‌اند.

عملکرد بهتر، بواسطه‌ی حرکت طبیعی

اروان لی کر، مؤسس MovNat که یک جنبش برای تمرینات طبیعی است، می‌گوید: تمرین با پای برهنه، یا با پاپوش‌های مینیمال، باعث خواهد شد تا پاها بازخورد بهتری از زمین دریافت کنند، و همین باعث بهینه شدن راندمان در حرکت خواهد شد. همچنین باعث خواهد شد تا دوندگان قوی و سالم بمانند.

در چند سال اخیر، صنعت تناسب اندام، نسبت به کفش‌هایی با ثبات بالا، یا باند پیچی مچ پا، آنچنان جانب احتیاط را رعایت نکرده است. و این شاید بیشتر از اینکه خوب باشد، خطر آفرین بوده است. باندپیچی مفاصل و مچ پا، و کفش‌های سفت و انعطاف ناپذیر، در‌واقع باعث شده تا پا و قوزک پا، نتوانند کارهایی که برایش طراحی شده‌اند را به درستی انجام دهند. یعنی حرکت، تنظیم، جبران ضعف‌ها، و از همه مهم‌تر دریافت بازخورد از سطوحی که پا بر روی آن قرار گرفته و تنظیم رفتار نسبت به آن.

شاید دلیل گستردگی رگ به رگ شدن مچ پا و آسیب‌هایی که به زانوهای ورزشکاران ورزش‌های مختلف وارد می‌آید همین باشد! مقاله‌ای که در سپتامبر ۲۰۱۰ توسط لورا میلر در Becker’s National Orthopedic and Spine Review منتشر شد، اشاره می‌کند که: آسیب‌های ورزشی پا و مچ پا در بین ورزشکاران در حال افزایش است. در واقع، تحقیقات مختلفی نشان داده‌اند آن‌هایی که کفش‌های ورزشی گران قیمت و همه فن حریف‌تر می‌پوشند، بیشتر از صدمات رنج برده‌اند.

افزایش قدرت پاها و قوزک پایتان، مهارت، و چابکی کلی شما را افزایش خواهد داد. تعادل، حس عمقی، و کیفیت حرکات شما هم بهبود پیدا خواهند کرد؛ و این موضوع علاوه بر اینکه کارایی شما در باشگاه و در ورزشتان را افزایش خواهد داد، بدرد زندگی روزمره‌تان هم خواهد خورد.

کلید برون رفت از این سرگشتگی، ادغام است!

تعدادی از تولیدکنندگان کفش، بالاخره به این موضوع توجه کردند و محصولاتی را ساختند که برای ورزش به سبک پا برهنه طراحی شده بود، انعطاف پذیرتر، با کفی نازک، و بدون هیچ اختلاف ارتفاعی نسبت به پاشنه و جلوی کفش.

مکس‌ول می‌گوید: این کفش‌های مینیمال موفق خواهند شد. سطح کفی آن‌ها کمک خواهد کرد هنگام دویدن، بجای فرود آمدن بر پاشنه، فرود پای طبیعی با وسط یا جلوی پایتان را تجربه کنید.

کفش‌های ورزشی مانند قالب‌های گچی برای استخوان شکسته هستند! پا را فیکس کرده و هنگام دویدن حمایتش می‌کنند. اما دقیقاً مانند اتفاقی که وقتی دست یا پایتان را گچ می‌گیرید می‌افتد، بعضی از عضلات کاهیدگی یا آتروفی پیدا کرده و ضعیف می‌شوند. بنابراین ترکیب تمرین با کفش مینیمال یا تمرین با پای برهنه با تمرینات عادی‌تان، چیزی است که رفته رفته باید به فکرش باشید.

می‌توانید با گرم کردن بدون کفش و با پای برهنه در باشگاه شروع کنید. این کار از تمرین با پای برهنه و حسی که دارد، معرفی خوبی به شما خواهد داشت. آرام آرام این ادغام را تجربه کنید و طی چندین ماه به سمتش بروید.

در آغاز راه، قطعاً ناراحتی‌هایی احساس خواهید کرد. از آنجایی که در حال دوباره بیدار کردن عضلات پایتان هستید، عضلات قوزک و ساق پایتان سفت می‌شوند و درد می‌گیرند؛ اما این عادی است. اما این غیر طبیعی است که در مفاصل، استخوان و تاندون‌هایتان درد بکشید. این دردها حاکی از یک آسیب است. بنابراین اگر دردهای این چنینی را تجربه کردید، سریعاً تمرینتان را متوقف کرده و به بدنتان فرصت استراحت دهید تا خودش را ترمیم کند.

وقتی به مرور به سراغ حرکات پیشرفته‌تری همچون پرش پوگو، لانژ، ددلیفت، اسکات، استپ‌آپ و اسپایدرمن بروید، خواهید دید که آن‌ها بصورت متحیر کننده‌ای، با پای برهنه بهتر اجرا می‌شوند! این چنین تمرین کردن، باعث بهبود و ارتقای واکنش و ثبات پا، و تحرک قوزک پاهایتان می‌شود.

خیلی خب، حالا یک اخطار: اگر شما دیابت یا هر نوع بیماری دیگری دارید که حس پاهای شما را کاهش می‌دهد، کفش‌هایتان را در نیاورید! بازخوردی که از پا دریافت می‌شود، در تمرین با پای برهنه یا کفش‌های مینیمال، یک باید است. بدن شما، با توجه به این بازخوردی که دریافت می‌کند، خواهد فهمید که چطور حرکاتی که درگیرش هستید را تنظیم کند. پاهای کرخت، نمی‌توانند این بازخورد را دریافت کنند، و احتمالاً به شدت آسیب خواهند دید.

اما برای بقیه‌ی شما، تمرین با پای برهنه کاملاً امن است. این تمرینات یک حس جدید و هیجان انگیز به شما خواهد داد، و باعث خواهد شد تا تحرک بدنی سالم‌تری داشته باشید. این، چیزی فراتر از یک مد روز است. تمرین با پای برهنه، به شما کمک خواهد کرد تا قوزک پاهایتان و عضلات مرتبط با آن، به ترتیبی که برایش طراحی شده‌اند حرکت کنند.

آیا باید سطوح تمرینتان را به دقت انتخاب کنید؟

بسیاری از دوندگان معتقد به تمرین روی سطوح طبیعی هستند. آن‌ها می‌گویند معتقدند که این سطوح فشار را بر روی مفاصلشان کاهش می‌دهد، و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا مسافت بیشتری بدوند. اما آیا این سطوح است که بر دونده‌ها تأثیر می‌گذارد یا کفش‌های آنها؟

هنگامی که یک دونده با کفش تمرین می‌کند، مکانیک گام‌هایش بدین شکل خواهد شد که پاهایش با پاشنه فرود می‌آیند. با پاشنه فرود آمدن، فشاری ایجاد می‌کند، که دونده با هر گام، آنرا جذب می‌کند. آن‌هایی که پابرهنه و یا با کفش‌های مینیمال می‌دوند، اغلب با وسط پایشان – بدین صورت که پاشنه و برآمدگی زیر شصت پا، همزمان به زمین می‌رسند – و یا با جلوی پایشان فرود خواهند داشت – بدین صورت که برآمدگی زیر شصت پا، ابتدا به زمین می‌رسد.

اینطور قدم برداشتن طبیعی‌تر است، و حتی می‌تواند آنقدری باب میل باشد که تقریباً هیچ فشار برخوردی بوجود نیاید؛ بنابراین سطح دویدن، در این مورد بی ربط است.